Ciąża bez nudności i wymiotów? Tak, to możliwe!

Nudności i wymioty w ciąży mogą uprzykrzyć życie, a nawet uniemożliwić zwykłe czynności. A przecież nie musi tak być!

Nudności i wymioty – „normalne” objawy ciąży?

Nawet 50–80% kobiet w ciąży doświadcza nudności i wymiotów, które pojawiają się zwykle między czwartym a dziewiątym tygodniem. Dolegliwości mogą trwać nawet do dwudziestego tygodnia, choć niektóre przyszłe mamy zmagają się z nimi do końca ciąży.

Jednocześnie okazuje się, że wiele kobiet nie mówi swojemu lekarzowi o nudnościach i wymiotach bądź zwleka z tym do momentu, kiedy zaczyna być to dla nich już bardzo uciążliwe. Częstym powodem jest przekonanie, że takie dolegliwości w ciąży są „normalne” i skoro miała je mama, siostra lub przyjaciółka, to nie można nic na to poradzić. Również ze strony otoczenia często da się słyszeć opinie, że trzeba to przetrwać i nie narzekać. I o ile objawy są krótkotrwałe i nie zaburzają codziennego życia, to rzeczywiście wystarczy je przeczekać. Jednak w sytuacji, gdy kobieta nie może zwyczajnie funkcjonować – chodzić do pracy, spotykać się ze znajomymi, opiekować się dziećmi, które już są na świecie – ma prawo, a nawet obowiązek zadbać o siebie i zgłosić się do ginekologa po pomoc.

Dlaczego należy zwrócić się do lekarza?

Przyczyny nudności i wymiotów w ciąży nie zostały do końca poznane, jednak mają tu znaczenie zmiany hormonalne zachodzące w tym czasie w organizmie. Łagodne objawy nie mają specjalnego wpływu na stan kobiety i przebieg ciąży, ale przy ich większym nasileniu mogą nie tylko prowadzić do wykluczenia z życia zawodowego i osobistego, lecz także mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Dzieje się tak wtedy, gdy dolegliwości przyjmują postać tzw. niepowściągliwych wymiotów ciężarnych, skutkujących między innymi:

odwodnieniem;

niedożywieniem;

zaburzeniem wchłaniania witamin i mikroelementów;

zaburzeniami snu;

poważnym pogorszeniem nastroju, a nawet depresją;

pęknięciem przełyku;

martwicą cewek nerkowych;

encefalopatią Wernickego, czyli ostrymi objawami neurologicznymi wynikającymi z niedoboru tiaminy (witaminy B1).

Jak widać, konsekwencje mogą być bardzo niebezpieczne, a to nie koniec listy. Niepowściągliwe wymioty mogą też powodować niską masę urodzeniową dziecka i zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu.

Dlatego kobiety, które mają tak ciężkie objawy, powinny być leczone w szpitalu. Hospitalizacją należy objąć również te pacjentki, u których dolegliwości są umiarkowane, ale nie pomaga im standardowa opieka lekarska.

Sposoby na nudności i wymioty w ciąży

Kobieta już od pierwszych dni ciąży powinna obserwować swoje ciało i nie bagatelizować niepokojących objawów. W przypadku nudności i wymiotów warto sięgnąć po metody niefarmakologiczne, do których można zaliczyć:

spożywanie niewielkich, ale częstych posiłków;

rezygnacja z przypraw (zwłaszcza ostrych) oraz kwaśnych, a także tłustych potraw;

stosowanie imbiru (np. w postaci wywaru);

dieta bogata w białko;

unikanie silnych zapachów;

spożywanie krakersów przed porannym wstaniem z łóżka.

Przy nudnościach i wymiotach ważne jest zachowanie spokoju i zapewnienie sobie wsparcia emocjonalnego. Warto też spróbować takich metod, jak relaksacja i psychoterapia.

Jeśli sposoby niefarmakologiczne nie przynoszą rezultatów, możliwa jest terapia farmakologiczna. Ma ona potwierdzony profil bezpieczeństwa i – zgodnie ze stanowiskiem między innymi ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników – można ją stosować już od pierwszego trymestru ciąży. Taki rodzaj leczenia stosuje się po to, aby zapobiegać nasilonym postaciom nudności i wymiotów w ciąży, które z czasem mogą stać się bardzo trudne do opanowania. Niewątpliwą zaletą bezpiecznej farmakologii jest poprawa jakości życia kobiety i umożliwienie jej normalnego funkcjonowania.

Ciąża to czas, który powinien upływać w spokoju i być pełen radosnego oczekiwania. Nudności i wymioty mogą tę radość odebrać i utrudnić codzienne życie. Dlatego każda przyszła mama powinna zatroszczyć się o siebie i w razie jakichkolwiek dolegliwości nie zwlekać, tylko porozmawiać ze swoim lekarzem.

Piśmiennictwo

1. Matthews A., Haas D.M., O’Mathúna D.P., Dowswell T., Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 9. Art. No.: CD007575. DOI: 10.1002/14651858. CD007575.pub4.

2. Association of Professors of Gynecology and Obstetrics, Continuing Series on Women’s Health Education. Nausea and vomiting of pregnancy. 2018.

3. Clark S. i wsp., The Impact of Nausea and Vomiting of Pregnancy on Quality of Life: Report of a National Consumer Survey and Recommendations for Improving Care Obstetric and Gynecological Survey. 2013;Vol.68, Suppl 1.

4. Attard C.L. i wsp., The burden of illness of severe nausea and vomiting of pregnancy in the United States. Am J Obstet Gynecol. 2002;186:S220 S227.

5. Heitmann K. i wsp., The burden of nausea and vomiting during pregnancy: severe impacts on quality of life, daily life functioning and willingness to become pregnant again – results from a cross-sectional study. BMC Pregnancy and Childbirth 2017;17:1-12.

6. ACOG Practice Bulletin No. 189: Nausea and Vomiting of Pregnancy. Obstetrics & Gynecology 2018;131:e15-e30.