Czego unikać w ciąży – praktyczny przewodnik

Zrecenzował: Dr. Fatimah Khan
·
5 min czytania
·
30 kwi 2025
Gratulacje, przyszła Mamo! Jesteś we wczesnej ciąży, a Twoje maleństwo rozwija się w zawrotnym tempie – podobnie jak Twoja lista pytań. Jedno z najważniejszych brzmi: „Czego powinnam unikać, aby zapewnić dziecku bezpieczeństwo?” Spokojnie – przygotowaliśmy dla Ciebie przyjazny, praktyczny przewodnik, który pomoże Ci zatroszczyć się o siebie i rozwijające się dziecko.
Unikaj surowych i niedogotowanych potraw
W tym czasie szczególnie ważna jest ostrożność w kwestii bezpieczeństwa żywności. Surowe lub niedogotowane mięso, jaja i owoce morza mogą zawierać groźne bakterie i pasożyty, takie jak Listeria, Toxoplasma czy Salmonella, które mogą zaszkodzić zarówno Tobie, jak i dziecku.
Czego unikać:
- Sushi z surową rybą
- Krwistych steków lub niedogotowanego drobiu
- Surowego ciasta (np. na ciasteczka)
- Miękkich serów z niepasteryzowanego mleka (np. Brie, Camembert)
Wybieraj produkty dokładnie ugotowane i zawsze sprawdzaj etykiety pod kątem pasteryzacji.
Zrezygnuj z alkoholu
Nie istnieje bezpieczna ilość alkoholu w czasie ciąży. Nawet niewielka ilość wina czy piwa może wpływać negatywnie na rozwój mózgu dziecka. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia zaburzeń ze spektrum alkoholowego płodu (FASD), najlepiej całkowicie wyeliminować alkohol.
Jeśli zwykle relaksowałaś się przy drinku, wypróbuj bezalkoholowe koktajle, wodę gazowaną z owocami lub herbatki ziołowe.
Ogranicz spożycie kofeiny
Poranna kawa nie jest całkowicie zakazana, ale nadmiar kofeiny może zwiększać ryzyko poronienia lub niskiej masy urodzeniowej dziecka. Zaleca się, aby spożycie kofeiny nie przekraczało 200 mg dziennie – to mniej więcej jedna filiżanka kawy o pojemności 350 ml.
Pamiętaj też, że kofeina występuje w:
- Napojach gazowanych
- Czekoladzie
- Napojach energetycznych
- Niektórych herbatach i lekach dostępnych bez recepty
Unikaj palenia i biernego palenia
Papierosy zawierają toksyczne substancje, które ograniczają dostęp tlenu do dziecka, zwiększając ryzyko wad wrodzonych, poronienia i przedwczesnego porodu. Jeśli palisz – teraz jest idealny moment, by rzucić. Unikaj również dymu papierosowego w otoczeniu.
Jeżeli potrzebujesz pomocy w rzuceniu palenia, skontaktuj się ze swoim lekarzem – dostępne są specjalne programy wsparcia dla kobiet w ciąży.
Unikaj kontaktu z toksycznymi chemikaliami
Wrażliwy rozwijający się organizm dziecka jest podatny na wpływ substancji chemicznych. Staraj się unikać:
- Silnych środków czyszczących
- Pestycydów i insektycydów
- Oparów farb (szczególnie farb olejnych)
- Chemikaliów w salonach manicure (formaldehyd, aceton)
Jeśli musisz używać środków chemicznych, zadbaj o dobrą wentylację lub poproś kogoś innego o wykonanie tych prac.
Nie przyjmuj niezatwierdzonych leków i suplementów
Nie wszystkie leki i suplementy są bezpieczne w ciąży – dotyczy to także naturalnych produktów czy herbatek ziołowych. Zawsze konsultuj się z lekarzem przed zażyciem:
- Środków przeciwbólowych (np. ibuprofenu)
- Leków na przeziębienie i alergię
- Suplementów ziołowych
- Olejków eterycznych
Stosuj wyłącznie prenatalne witaminy z kwasem foliowym oraz inne preparaty zalecone przez lekarza.
Unikaj jacuzzi i sauny
Chociaż ciepła kąpiel może być relaksująca, zbyt wysoka temperatura ciała (np. w jacuzzi, saunie czy łaźni parowej) w pierwszym trymestrze zwiększa ryzyko wad cewy nerwowej u dziecka.
Wybieraj więc ciepłą, ale nie gorącą kąpiel lub otul się przytulnym kocem.
Ogranicz stres i przemęczenie
Wczesna ciąża bywa wyczerpująca. Słuchaj swojego ciała – odpoczywaj, kiedy tego potrzebujesz, i nie przeciążaj się obowiązkami. Nadmierny stres może negatywnie wpływać na zdrowie Twoje i dziecka.
Pomocne mogą być:
- Delikatne rozciąganie lub joga prenatalna
- Ćwiczenia oddechowe
- Drzemki w ciągu dnia
- Umiejętność odmawiania, kiedy to konieczne
Dlaczego te wskazówki są ważne
W pierwszych tygodniach ciąży rozwija się mózg, serce i układ nerwowy Twojego dziecka. Unikanie pewnych rzeczy oraz dbanie o siebie poprzez drobne, codzienne decyzje daje Twojemu maluchowi najlepszy możliwy start. Trzymamy za Ciebie kciuki, Mamo, i jesteśmy tu, aby Cię wspierać na każdym kroku!
Źródła:
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – Foods to Avoid During Pregnancy https://www.cdc.gov/pregnancy/
- American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) – Nutrition During Pregnancy https://www.acog.org/womens-health/faqs/nutrition-during-pregnancy
- Mayo Clinic – Pregnancy Precautions: What to Avoid During Pregnancy https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/basics/healthy-pregnancy/hlv-20049471