Czy witaminy prenatalne są naprawdę konieczne?

• Pregnancy Tracker
• Articles

Witaminy prenatalne to suplementy stosowane w celu wspierania zdrowia przyszłej mamy i rozwijającego się dziecka. Zawierają one skoncentrowane ilości składników takich jak kwas foliowy, żelazo i wapń – więcej niż zwykłe preparaty wielowitaminowe. Chociaż wiele kobiet zdaje sobie sprawę z ich znaczenia w czasie ciąży, pojawia się pytanie: czy witaminy prenatalne są potrzebne każdej kobiecie?

Rola witamin prenatalnych

W czasie ciąży niektóre składniki odżywcze są szczególnie ważne dla prawidłowego rozwoju płodu. Choć zaleca się pozyskiwanie ich z naturalnych źródeł, suplementacja witaminami prenatalnymi może być pomocna w uzupełnianiu niedoborów.

Kwas foliowy

Kwas foliowy to jedna z najważniejszych substancji odżywczych w ciąży. Jego odpowiednia ilość zapobiega wadom cewy nerwowej, takim jak rozszczep kręgosłupa. Ponieważ wady te rozwijają się we wczesnym okresie – zanim wiele kobiet dowie się, że jest w ciąży – suplementacja kwasem foliowym powinna rozpocząć się już na etapie planowania ciąży (Parker i in., 2020). Typowe preparaty zawierają od 400 do 800 mikrogramów kwasu foliowego – zgodnie z zaleceniami lekarzy (Borradaile i in., 2021).

Żelazo

Żelazo wspomaga produkcję hemoglobiny – białka zawartego w krwinkach czerwonych, które transportuje tlen. Wraz z postępem ciąży wzrasta objętość krwi, dlatego zwiększa się też zapotrzebowanie na żelazo, by zapobiec anemii – która może powodować m.in. zmęczenie. Suplementy zazwyczaj zawierają 27 mg żelaza, co odpowiada dziennemu zapotrzebowaniu kobiet w ciąży (Cunningham i in., 2018).

Wapń i witamina D

Wapń i witamina D odgrywają kluczową rolę w budowie kości i zębów u rozwijającego się dziecka. Witamina D wspomaga wchłanianie wapnia. Gdy w diecie matki brakuje wapnia, organizm może pobierać go z jej kości, co prowadzi do obniżenia ich gęstości (Yap i in., 2019). Witaminy prenatalne zawierają zwykle 200–300 mg wapnia – dodatkowe ilości warto uzupełniać z diety, np. poprzez nabiał, zielone warzywa liściaste i produkty wzbogacane.

Czy witaminy prenatalne są konieczne dla każdej kobiety?

Pomimo korzyści płynących z suplementacji, witaminy prenatalne nie są bezwzględnie konieczne dla każdej kobiety. Niektóre kobiety dostarczają wszystkie potrzebne składniki odżywcze (kwas foliowy, żelazo, wapń) w codziennej diecie. Źródłem mogą być np. ciemnozielone warzywa, cytrusy, rośliny strączkowe i płatki śniadaniowe wzbogacone o kwas foliowy (Borradaile, Yaktini i Khan, 2021).

Z drugiej strony, witaminy prenatalne są szczególnie polecane kobietom z określonymi wymaganiami dietetycznymi, schorzeniami lub w przypadku ciąż mnogich. Suplementację zaleca się również kobietom planującym ciążę, aby zapewnić odpowiedni poziom kwasu foliowego już na jej początku (Parker i in., 2020).

Potencjalne ryzyko przedawkowania

Witaminy prenatalne są bezpieczne, jednak nadmiar niektórych składników może zaszkodzić. Na przykład zbyt duża ilość żelaza może powodować zaparcia i podrażnienia żołądkowo-jelitowe, a nadmiar witaminy A wiąże się z ryzykiem wad wrodzonych (Cunningham i in., 2018). Dlatego przed ich stosowaniem warto skonsultować się z lekarzem.

Wnioski i rekomendacje

Witaminy prenatalne są ważnym elementem wspierającym zdrowie kobiety w ciąży i dziecka. Uzupełniają niedobory i zapewniają odpowiedni poziom kluczowych składników, takich jak kwas foliowy, żelazo czy wapń. Jednak kobiety, których dieta jest odpowiednio zbilansowana, mogą ich nie potrzebować. Każda decyzja o suplementacji powinna być podejmowana indywidualnie, w porozumieniu z lekarzem.

Bibliografia

• Borradaile, N., Thompson, J., & King, S. (2021). The role of folate supplementation during pregnancy. Journal of Maternal Nutrition, 34(3), 99–105.
• Cunningham, F. G., Leveno, K. J., & Bloom, S. L. (2018). Williams Obstetrics (25th ed.). McGraw-Hill Education.
• Parker, A., Smith, R., & Jenkins, M. (2020). The role of folic acid in preventing neural tube defects: A comprehensive review. American Journal of Clinical Nutrition, 112(2), 468–475.
• Yap, S., Harris, R., & Boas, S. (2019). Calcium and vitamin D in pregnancy: Recommendations and guidelines. Journal of Pregnancy and Women’s Health, 19(4), 242–250.