Huśtawki emocjonalne w drugim trymestrze ciąży: to nie tylko hormony

Zrecenzował: Dr. Ashan

5 min czytania

16 kwi 2025

Drugi trymestr ciąży, obejmujący tygodnie od 13. do 26., często nazywany jest „miesiącem miodowym” ciąży. Wiele kobiet twierdzi, że w tym okresie ustępują objawy takie jak zmęczenie i nudności z pierwszego trymestru. Choć objawy fizyczne mogą się zmniejszyć, wiele kobiet wciąż doświadcza wahań nastroju – warto jednak wiedzieć, że nie wynikają one wyłącznie ze zmian hormonalnych. Na emocjonalne wzloty i upadki w tym okresie wpływają również zmiany psychiczne, fizyczne oraz presja zewnętrzna.

Zmiany hormonalne: jeden z czynników

Rola hormonów

Choć wahania emocjonalne w ciąży nie wynikają wyłącznie z hormonów, to zmiany hormonalne nadal odgrywają znaczącą rolę. W drugim trymestrze poziomy hormonów takich jak gonadotropina kosmówkowa (hCG), progesteron i estrogen znacznie się zmieniają i mogą wpływać na nastrój oraz regulację emocji. Te wahania mogą tłumaczyć rozdrażnienie, huśtawki nastroju, a nawet zwiększoną wrażliwość emocjonalną.

Wpływ hormonów na mózg

Progesteron ma działanie uspokajające, ale może również powodować senność, co u niektórych kobiet prowadzi do wyczerpania emocjonalnego. Z kolei estrogen może zwiększyć wrażliwość emocjonalną, przez co kobiety łatwiej się wzruszają lub czują przytłoczone. Warto jednak pamiętać, że hormony to tylko jeden element tej układanki.

Zmiany fizyczne: adaptacja ciała

Rozwijające się ciało

W drugim trymestrze ciało przechodzi znaczące zmiany związane z rozwojem dziecka – pojawia się przyrost masy ciała, zmienia się kształt brzucha, mogą pojawić się tkliwość piersi. Te fizyczne przemiany, szczególnie gdy brzuch staje się bardziej widoczny, mogą wywoływać u kobiet poczucie niepokoju, dyskomfortu lub skrępowania.

Radzenie sobie z dyskomfortem fizycznym

Niektóre kobiety mogą odczuwać większy niepokój z powodu dolegliwości związanych z powiększającym się brzuchem. Choć bóle pleców, obrzęki i problemy ze snem są często normalnym elementem ciąży, mogą one zwiększać obciążenie psychiczne. Zmiany fizyczne oraz wizja przyszłego macierzyństwa mogą prowadzić do emocjonalnych reakcji.

Zmiany psychiczne: oczekiwanie i niepokój

Uświadomienie sobie rodzicielstwa

W drugim trymestrze kobiety często zaczynają głębiej uświadamiać sobie, że zostaną matkami. W pierwszych tygodniach ciąży dominować mogło podekscytowanie, które teraz może ustępować miejsca refleksji nad przyszłymi obowiązkami, zmianami w życiu i własną zdolnością do opieki nad dzieckiem. To przejście może powodować zarówno wzloty, jak i spadki emocjonalne – mieszankę radości i obaw.

Lęk przed nieznanym

W tym okresie zaczynają się częstsze badania prenatalne i USG. Dla niektórych kobiet to źródło pocieszenia, dla innych – jeśli pojawiają się jakiekolwiek nieprawidłowości lub obawy o rozwój dziecka – to powód do niepokoju. Lęk przed porodem i okresem połogu może również wywoływać wahania nastroju.

Relacje i czynniki zewnętrzne

Zmieniające się relacje z partnerem

W drugim trymestrze może dojść do zmian w relacji między partnerami. Kobieta doświadcza zmian fizycznych i emocjonalnych, co może wpłynąć na sposób, w jaki para się komunikuje i wspiera. Kobieta może czuć się mniej związana z partnerem, szczególnie gdy uwaga skupia się na dziecku i jej ciele. Partner z kolei może nie wiedzieć, jak najlepiej wspierać kobietę w tym okresie, co prowadzi do frustracji, niezrozumienia czy samotności.

Presja społeczna i oczekiwania

Oprócz relacji osobistych, także oczekiwania społeczne mogą mieć wpływ na emocje kobiety. Wymagania dotyczące wyglądu, zachowania czy „idealnego” przygotowania do macierzyństwa mogą wywoływać u ciężarnych poczucie winy lub nieadekwatności. Szczególnie w obliczu realnych trudności – takich jak dyskomfort fizyczny, niepewność finansowa czy lęk o przyszłość – społeczne oczekiwanie, by „cieszyć się ciążą”, może być obciążające emocjonalnie.

Radzenie sobie z wahaniami nastroju

Samopomoc i wsparcie społeczne

Choć emocjonalne wahania są naturalne w ciąży, można nauczyć się nimi zarządzać. Regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta i odpowiednia ilość snu poprawiają zarówno samopoczucie fizyczne, jak i psychiczne. Ważne jest także otoczenie się wsparciem – ze strony partnera, rodziny, przyjaciół lub grupy wsparcia.

Wsparcie profesjonalne

Dla niektórych kobiet rozmowa z terapeutą lub doradcą może być pomocna w przetwarzaniu emocji i radzeniu sobie z lękiem związanym z ciążą i przyszłym macierzyństwem. W przypadku depresji lub silnego lęku konieczna może być konsultacja z lekarzem – odpowiednia pomoc może mieć kluczowe znaczenie.

Co warto zapamiętać

Choć hormony odgrywają istotną rolę w emocjonalnych wzlotach i upadkach drugiego trymestru, nie są one jedynym czynnikiem. Zmiany fizyczne, psychiczne oraz presja zewnętrzna również wpływają na emocje kobiet w ciąży. Zrozumienie, że te uczucia są naturalne, oraz otwartość na wsparcie mogą pomóc w lepszym przejściu przez ten etap. Ciąża to czas ogromnych przemian – również emocjonalnych – które przygotowują kobietę na nadchodzące zmiany.

Bibliografia

Altshuler, L. L., Hendrick, V., & Cohen, L. S. (2000). An Update on Mood and Anxiety Disorders During Pregnancy and the Postpartum Period. The Primary Care Companion for CNS Disorders, 2(6). https://doi.org/10.4088/pcc.v02n0604
Semeia, L., Bauer, I., Sippel, K., Hartkopf, J., Schaal, N. K., & Preissl, H. (2023). Impact of maternal emotional state during pregnancy on fetal heart rate variability. Comprehensive Psychoneuroendocrinology, 14, 100181–100181. https://doi.org/10.1016/j.cpnec.2023.100181
Coussons-Read, M. E. (2013). Effects of prenatal stress on pregnancy and human development: mechanisms and pathways. Obstetric Medicine, 6(2), 52–57. https://doi.org/10.1177/1753495x12473751