Jak zmienia się tarczyca i metabolizm we wczesnej ciąży?

Opublikowane przez: Dr. Preet Pal SB

·

3 min czytania

·

9 maj 2025

We wczesnej ciąży Twoje ciało przechodzi serię wewnętrznych zmian, które mają kluczowe znaczenie dla rozwoju dziecka. Jedna z najważniejszych – a często niedostrzeganych – dotyczy tarczycy i tempa przemiany materii. Około 10. tygodnia te zmiany są już w pełni rozwinięte.

Tarczyca – niewielki gruczoł u podstawy szyi – odgrywa ogromną rolę w regulowaniu metabolizmu. Gdy zachodzisz w ciążę, zaczyna pracować znacznie intensywniej. Już od samego początku wspieranie dwóch organizmów wymaga większego zużycia energii i hormonalnej koordynacji.

Hormony tarczycy wspierają rozwój dziecka

Tarczyca produkuje dwa główne hormony: tyroksynę (T4) i trójjodotyroninę (T3). Odpowiadają one za metabolizm, zużycie energii i temperaturę ciała. W ciąży mają również bezpośredni wpływ na rozwój dziecka – szczególnie mózgu i układu nerwowego.

W pierwszym trymestrze dziecko nie ma jeszcze własnej tarczycy. Twój organizm musi zatem produkować hormony tarczycy dla Was obojga. Gruczoł staje się bardziej aktywny, a poziom hormonów naturalnie rośnie.

Hormon ciążowy hCG, którego poziom w tym czasie jest wysoki, dodatkowo stymuluje tarczycę. Może to tymczasowo zmieniać jej funkcjonowanie – nawet u kobiet bez wcześniejszych problemów z tarczycą.

Metabolizm przyspiesza, choć możesz czuć się ospała

W tym samym czasie rośnie tempo przemiany materii. Spalasz więcej kalorii w spoczynku – nie dlatego, że jesteś bardziej aktywna, ale dlatego, że ciało pracuje przez całą dobę, by wspierać ciążę.

Mimo przyspieszonego metabolizmu wiele kobiet czuje się bardziej zmęczonych niż kiedykolwiek. To dlatego, że cała energia jest przekierowywana na budowę łożyska, zwiększenie objętości krwi i rozwój narządów dziecka. Metabolizm się rozpędza – ale Ty możesz odczuwać spowolnienie.

Możesz też zauważyć wzrost apetytu, uczucie ciepła, a nawet nadmierne pocenie się – to subtelne oznaki zmian metabolicznych, nawet jeśli waga jeszcze się nie zmieniła.

Dlaczego warto monitorować tarczycę

U większości kobiet tarczyca dostosowuje się do ciąży bez problemów. Ale u niektórych – zwłaszcza z historią chorób tarczycy – zwiększone zapotrzebowanie może zaburzyć równowagę hormonalną.

Niedoczynność (hipotyreoza) lub nadczynność (hipertyreoza) tarczycy mogą wpływać zarówno na zdrowie matki, jak i dziecka. Nieleczone zaburzenia mogą prowadzić do zmęczenia, wahań nastroju lub zaburzeń rozwojowych u dziecka.

Dlatego wielu lekarzy zleca badania tarczycy na początku ciąży – zwłaszcza jeśli pojawiają się objawy takie jak nagła zmiana wagi, niepokój czy przewlekłe zmęczenie. Badanie krwi łatwo pokazuje, czy tarczyca działa prawidłowo – a leczenie jest skuteczne i bezpieczne.

Jod – cichy bohater w tle

Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy. W ciąży zapotrzebowanie na ten pierwiastek rośnie. Większość witamin prenatalnych zawiera jego odpowiednią ilość, ale warto sprawdzić skład. Produkty mleczne, ryby i sól jodowana również pomagają w jego uzupełnieniu.

Jeśli masz specjalną dietę lub ograniczenia żywieniowe, porozmawiaj z lekarzem, by upewnić się, że dostarczasz wystarczającą ilość jodu.

Twoje ciało zmienia się po cichu, ale z wielką siłą

W 10. tygodniu Twoja tarczyca wspiera rozwój mózgu dziecka, a metabolizm dostosowuje się do potrzeb rosnącego organizmu. Choć trudno to dostrzec – te zmiany są częścią złożonego systemu, który działa na najwyższych obrotach.

Nawet jeśli czujesz się zmęczona lub wytrącona z równowagi – Twoje ciało intensywnie pracuje, by przejść przez ten nowy rozdział. Każda komórka się dostosowuje, a tarczyca stoi w centrum tej wielkiej transformacji.