Lęk przed porodem – jak radzić sobie z niepewnością?

Zrecenzował: Dr. Samina

·

3 min czytania

·

16 kwi 2025

Lęk przed porodem, znany również jako tokofobia, jest powszechnym doświadczeniem wśród kobiet w ciąży. Chociaż umiarkowany niepokój jest całkowicie naturalny, zbyt silny strach może negatywnie wpływać na samopoczucie psychiczne i przebieg porodu. Zrozumienie źródeł tego lęku oraz wdrożenie strategii radzenia sobie z niepewnością pomaga przyszłym mamom poczuć się pewniej i lepiej przygotować do narodzin dziecka.

Skąd bierze się lęk przed porodem?

  • Strach przed nieznanym Wielu przyszłych rodziców – szczególnie przy pierwszym dziecku – odczuwa niepokój związany z nieprzewidywalnością porodu. Najczęściej wynika on z braku wiedzy o tym, co ich czeka (Størksen i in., 2012).
  • Negatywne doświadczenia z przeszłości Kobiety, które wcześniej doświadczyły trudnych porodów lub przemocy seksualnej, mogą rozwijać silny lęk przed porodem (Hofberg i Brockington, 2000).
  • Wpływ mediów Filmy, programy telewizyjne i media społecznościowe często przedstawiają poród jako dramatyczne, bolesne wydarzenie. Takie przekazy potęgują nierealistyczne obawy (Fenwick i in., 2009).
  • Obawy medyczne Niepokój może wywoływać także strach przed interwencjami medycznymi – np. cesarskim cięciem czy znieczuleniem – oraz przed powikłaniami dotyczącymi zdrowia dziecka (Haines i in., 2012).

Jak radzić sobie z lękiem przed porodem?

Na szczęście istnieje wiele skutecznych metod, które pomagają oswoić lęk i przygotować się do pozytywnego doświadczenia porodu:

Edukacja

  • Uczestnictwo w zajęciach edukacyjnych dla przyszłych rodziców pomaga zrozumieć proces porodu i przygotować się na różne scenariusze. Tego typu kursy uczą technik radzenia sobie z bólem i stresującymi sytuacjami (Fenwick i in., 2009).
  • Poznanie dostępnych procedur medycznych może również zmniejszyć lęk – wiedza daje poczucie kontroli (Haines i in., 2012).

Budowanie systemu wsparcia

  • Otoczenie się wspierającymi osobami – partnerem, bliskimi czy doulą – łagodzi niepokój. Badania pokazują, że stałe wsparcie w czasie porodu poprawia jego przebieg i zmniejsza poziom lęku (Hodnett i in., 2013).
  • Warto też szczerze rozmawiać z personelem medycznym o swoich obawach.

Terapia i psychologiczne wsparcie

  • Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) pomaga zmieniać negatywne przekonania i zmniejszać lęk przed porodem (Hofberg i Brockington, 2000). Szczególnie przydatna może być dla kobiet, które doświadczyły traumy lub mają silną tokofobię (Størksen i in., 2012).

Techniki relaksacyjne

  • Mindfulness, medytacja, ćwiczenia oddechowe oraz hipnoporód (technika oparta na wizualizacji i głębokim oddechu) pomagają wyciszyć umysł i zapanować nad lękiem (Haines i in., 2012).
  • Również joga prenatalna wzmacnia ciało, redukuje stres i buduje poczucie sprawczości (Fenwick i in., 2009).

Pozytywne historie porodowe

  • Wysłuchanie pozytywnych doświadczeń porodowych innych kobiet może pomóc odzyskać równowagę emocjonalną. Dobrym rozwiązaniem są grupy wsparcia – online lub stacjonarne – gdzie można dzielić się emocjami i czerpać siłę z doświadczeń innych (Størksen i in., 2012).

Kiedy warto skonsultować się ze specjalistą?

Jeśli lęk przed porodem staje się paraliżujący, wpływa na codzienne funkcjonowanie lub powoduje silne napięcie, warto poszukać pomocy u psychologa lub psychiatry. Wczesna interwencja może zapobiec rozwinięciu się poważniejszych zaburzeń lękowych lub depresji (Hofberg i Brockington, 2000).

Wnioski i rekomendacje

Lęk przed porodem jest naturalny i powszechny – jednak dzięki edukacji, wsparciu bliskich, technikom relaksacyjnym oraz profesjonalnej terapii można go skutecznie oswoić. Poród to bardzo osobiste doświadczenie – warto zadbać o to, by przeżyć je z poczuciem sprawczości, bezpieczeństwa i spokoju.

Bibliografia

  • Fenwick, J., Gamble, J., & Hauck, Y. (2009). Reframing birth: A consequence of antenatal education and birth preparation. International Journal of Childbirth Education, 24(1), 7–10. https://doi.org/10.xxxx
  • Haines, H., Pallant, J. F., Karlström, A., & Hildingsson, I. (2012). Cross-cultural comparison of levels of childbirth-related fear in an Australian and Swedish sample. Midwifery, 27(4), 560–567. https://doi.org/10.xxxx
  • Hodnett, E. D., Gates, S., Hofmeyr, G. J., & Sakala, C. (2013). Continuous support for women during childbirth. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2013(7), CD003766. https://doi.org/10.xxxx
  • Hofberg, K., & Brockington, I. (2000). Tokophobia: An unreasoning dread of childbirth. BJOG, 107(10), 1218–1221. https://doi.org/10.xxxx
  • Størksen, H. T., Garthus-Niegel, S., Vangen, S., & Eberhard-Gran, M. (2012). The impact of previous birth experiences on maternal fear of childbirth. BJOG, 119(8), 948–956. https://doi.org/10.xxxx