Pierwsze książeczki Twojego dziecka: Dlaczego warto zaczynać czytanie wcześnie?

• Aplikacja Ciążowa
• Artykuły

Gdy myślimy o czytaniu niemowlakowi, może pojawić się pytanie: "Po co czytać dziecku, które jeszcze nie rozumie słów?". Tymczasem badania jednoznacznie wskazują, że kontakt z książką od pierwszych dni życia przynosi ogromne korzyści dla rozwoju maluszka – nawet jeśli początkowo wydaje się, że dziecko nie zwraca uwagi na treść opowieści.

Dlaczego warto czytać noworodkowi?

Czytanie niemowlęciu to znacznie więcej niż tylko przekazywanie treści książki. To wielowymiarowe doświadczenie, które:

• Buduje więź emocjonalną – Spokojny głos rodzica, bliskość fizyczna i wyłączna uwaga podczas czytania wzmacniają poczucie bezpieczeństwa i więź z opiekunem.
• Stymuluje rozwój mózgu – W pierwszym roku życia mózg dziecka rozwija się w niezwykłym tempie, tworząc ponad milion nowych połączeń neuronowych na sekundę! Każde słowo, które maluch słyszy, przyczynia się do rozwoju obszarów odpowiedzialnych za mowę i rozumienie języka.
• Kształtuje nawyki na przyszłość – Dzieci, którym czytano od najmłodszych lat, częściej sięgają po książki w późniejszym wieku i lepiej radzą sobie w szkole.
• Wzbogaca słownictwo – Nawet zanim dziecko zacznie mówić, przyswaja dźwięki i rytm języka. Badania pokazują, że dzieci, którym regularnie czytano w pierwszym roku życia, znają średnio o 40% więcej słów w wieku 18 miesięcy niż ich rówieśnicy, którym nie czytano.
• Rozwija koncentrację – Nawet krótkie sesje czytania pomagają wydłużać czas skupienia uwagi niemowlęcia.

Jak czytać noworodkowi i młodszemu niemowlęciu?

Czytanie noworodkowi różni się od czytania starszemu dziecku. Oto kilka wskazówek, jak zacząć tę przygodę:

• Wybierz odpowiedni moment – Najlepszą porą na czytanie jest czas, gdy dziecko jest spokojne, najedzone i czujne. Nie zmuszaj malucha do słuchania, gdy jest zmęczony lub głodny.
• Zacznij od krótkich sesji – Na początku wystarczy 2-3 minuty czytania. Z czasem, gdy dziecko przyzwyczai się do tego rytuału, możesz stopniowo wydłużać czas.
• Trzymaj książkę w zasięgu wzroku dziecka – Noworodki najlepiej widzą obiekty oddalone o 20-30 cm od ich twarzy. Trzymaj książkę tak, by dziecko mogło ją widzieć.
• Moduluj głos – Używaj różnych tonacji i akcentów dla różnych postaci, podkreślaj ważne słowa. Niemowlęta są szczególnie wrażliwe na tzw. "parentese" – sposób mówienia charakteryzujący się wyższym tonem głosu i przesadną intonacją.
• Reaguj na sygnały dziecka – Jeśli maluch odwraca głowę lub staje się niespokojny, zrób przerwę lub zmień aktywność. Z kolei gdy dziecko patrzy na książkę, wskazuje obrazki lub gaworzy, odpowiadaj na te sygnały, nazywając to, co widzi.
• Włącz czytanie do codziennych rytuałów – Regularne czytanie przed drzemką czy snem wieczornym pomaga dziecku wyciszyć się i sygnalizuje, że zbliża się czas odpoczynku.

Jakie książki wybierać dla najmłodszych?

Dla noworodków i niemowląt w pierwszych miesiącach życia najlepsze będą:

• Książki kontrastowe – Wzrok noworodka najlepiej dostrzega wyraźny kontrast czerni i bieli. Książki z prostymi, kontrastowymi wzorami są idealne dla najmłodszych dzieci (0-3 miesiące).
• Książki z twarzami – Niemowlęta mają naturalną preferencję do patrzenia na ludzkie twarze. Książki przedstawiające wyraźne twarze z różnymi wyrazami emocji będą szczególnie atrakcyjne.
• Książki dźwiękowe i dotykowe – Od około 3. miesiąca życia dzieci zaczynają aktywnie badać przedmioty. Książki z różnymi fakturami, dźwiękami i elementami do manipulowania wspierają rozwój sensoryczny.
• Rymowanki i wierszyki – Rytmiczne teksty przyciągają uwagę niemowląt i pomagają w nauce struktury języka.
• Proste historyjki o codzienności – Książki pokazujące rutynowe czynności (kąpiel, karmienie, spanie) pomagają dziecku rozumieć otaczający je świat.

Praktyczne porady dla rodziców

• Nie zmuszaj, zachęcaj – Jeśli dziecko nie wykazuje zainteresowania książką, nie naciskaj. Spróbuj ponownie w innym momencie lub wybierz inną książkę.
• Czytaj te same książki wielokrotnie – Powtarzalność buduje poczucie bezpieczeństwa i pomaga w zapamiętywaniu słów.
• Pozwól dziecku dotykać książki – Młodsze niemowlęta poznają świat głównie przez dotyk. Książki z materiału lub odporne na zniszczenie kartonowe książeczki można bezpiecznie dawać do rąk dziecka.
• Odwiedź bibliotekę – Wiele bibliotek oferuje specjalne programy dla najmłodszych czytelników. To świetna okazja, by poznać nowe książki bez konieczności ich kupowania.
• Bądź wzorem – Dzieci uczą się przez naśladowanie. Gdy maluch widzi, że czytanie sprawia Ci przyjemność, z większym prawdopodobieństwem samo polubi książki.

Rozpoczęcie przygody z książką od pierwszych dni życia to jeden z najcenniejszych prezentów, jaki możesz dać swojemu dziecku. Pamiętaj, że na tym etapie nie chodzi o naukę czytania, ale o budowanie pozytywnych skojarzeń z książkami i wspólnym czasem. Korzyści z wczesnego czytania będą widoczne przez całe życie Twojego dziecka – od lepszych wyników w szkole, przez bogatsze słownictwo, aż po silniejszą więź z Tobą.