Rozwój płuc dziecka w drugim trymestrze

Zrecenzował:

5 min czytania

16 kwi 2025

Zanim dziecko przyjdzie na świat, nie oddycha samodzielnie – prawda? Choć tlen czerpie z krwi matki za pośrednictwem łożyska, jego organizm intensywnie przygotowuje się do pierwszego samodzielnego oddechu.

Właśnie dlatego w drugim trymestrze – między 13. a 26. tygodniem ciąży – w płucach zachodzą ogromne zmiany. To wtedy rozpoczyna się właściwy rozwój układu oddechowego.

Jak rozwijają się płuca w drugim trymestrze? Co dzieje się w ciele mamy? Sprawdźmy!

Wczesna faza rozwoju płuc (tygodnie 13–16)

W pierwszych tygodniach drugiego trymestru płuca dopiero zaczynają się formować. Na początku powstaje zawiązek płuca – niewielki pączek tkanki oraz sieć cienkich rurek. Już około 6. tygodnia ciąży zaczyna się kształtować dolny odcinek układu oddechowego.

Z czasem pączki dzielą się na dwie części, a między nimi rozwija się tchawica. Pod koniec 6. tygodnia powstają główne oskrzela – po jednym do każdego płuca – a w kolejnych tygodniach rozgałęziają się one na mniejsze przewody.

Intensywny rozwój (tygodnie 17–20)

Kiedy oskrzela są już uformowane, przychodzi czas na tworzenie pęcherzyków płucnych, czyli maleńkich struktur odpowiedzialnych za wymianę gazową. Ich rozwój rozpoczyna się około 17. tygodnia.

Mimo że dziecko nadal „oddycha” płynem owodniowym, zaczynają się pojawiać pierwsze ruchy oddechowe. Pod koniec 20. tygodnia płuca stają się bardziej złożone i silniejsze – choć wciąż jeszcze nie są gotowe do samodzielnego działania.

Kluczowy etap (tygodnie 21–26)

To najważniejszy moment w całym procesie rozwoju płuc. Około 24. tygodnia zaczyna wytwarzać się surfaktant – substancja, która pokrywa wnętrze pęcherzyków i zapobiega ich zapadaniu się podczas oddychania.

Rozwój płuc nadal trwa, a pod koniec 26. tygodnia są już na tyle rozwinięte, że – przy odpowiednim wsparciu – mogą funkcjonować. Choć nadal są niedojrzałe, szanse na przeżycie wcześniaka w tym momencie są znacznie wyższe niż jeszcze kilka tygodni wcześniej.

A co, jeśli dziecko urodzi się zbyt wcześnie?

W przypadku porodu przed 26. tygodniem ciąży płuca dziecka nie są jeszcze gotowe do samodzielnej pracy. Wówczas konieczne jest zastosowanie specjalistycznego wsparcia:

Dziecko może wymagać podłączenia do respiratora.
Lekarze często podają surfaktant, by ułatwić oddychanie.
Wcześniaki trafiają na oddział intensywnej terapii noworodka, gdzie otrzymują całodobową opiekę, dopóki ich płuca nie dojrzeją.

Kiedy dziecko bierze swój pierwszy prawdziwy oddech?

Pełny rozwój płuc kończy się około 36. tygodnia ciąży. Wtedy są one już gotowe do samodzielnego oddychania. Do 40. tygodnia w płucach dziecka znajduje się nawet 150 milionów pęcherzyków płucnych. Pierwszy oddech następuje niemal natychmiast po narodzinach – zazwyczaj w ciągu 10 sekund.

Źródła: