Test potrójny i badanie zintegrowane w ciąży – kiedy i dlaczego się je wykonuje?

Zrecenzował: Dr. Ashan

5 min czytania

16 kwi 2025

Wczesna i dokładna ocena zdrowia płodu ma kluczowe znaczenie dla zaplanowania dalszego postępowania medycznego oraz podejmowania świadomych decyzji przez przyszłych rodziców. Jednym z podstawowych, nieinwazyjnych narzędzi służących temu celowi jest przesiew prenatalny, który pozwala ocenić ryzyko wystąpienia u płodu niektórych nieprawidłowości chromosomalnych i wad cewy nerwowej. W drugim trymestrze najczęściej wykonywane są w tym celu test potrójny oraz badanie zintegrowane.

Czym jest test potrójny?

Test potrójny (ang. triple screen) to badanie krwi ciężarnej kobiety, które mierzy stężenie trzech substancji:

Alfa-fetoproteina (AFP) – białko wytwarzane przez wątrobę płodu
Ludzka gonadotropina kosmówkowa (hCG) – hormon produkowany przez łożysko
Nieskoniugowany estriol (uE3) – estrogen produkowany przez płód i łożysko

Czasem dodaje się czwarty marker – inhibinę A, co przekształca test w tzw. test poczwórny, jednak zasada działania pozostaje ta sama.

Test potrójny nie stawia diagnozy, a jedynie oszacowuje ryzyko wystąpienia:

Zespołu Downa (trisomia 21)
Zespołu Edwardsa (trisomia 18)
Wad cewy nerwowej (np. rozszczep kręgosłupa, bezmózgowie)

Czym jest badanie zintegrowane?

Badanie zintegrowane łączy wyniki testu potrójnego z danymi z pierwszego trymestru – są to: stężenie białka PAPP-A we krwi matki oraz wynik badania przezierności karkowej w USG. Zestawienie tych informacji znacznie zwiększa czułość i dokładność wykrywania wad chromosomalnych, zwłaszcza zespołu Downa.

Kiedy wykonuje się test potrójny lub badanie zintegrowane?

Test potrójny: wykonuje się między 15. a 20. tygodniem ciąży, najlepiej między 16. a 18. tygodniem, by uzyskać jak najdokładniejsze wyniki.
Badanie zintegrowane: rozpoczyna się w pierwszym trymestrze (ok. 11.–13. tydzień) od USG przezierności karkowej i oznaczenia PAPP-A, a kończy testem potrójnym w drugim trymestrze.

Dokładne określenie wieku ciąży (np. przez wczesne USG) ma ogromne znaczenie, ponieważ stężenia badanych markerów zmieniają się wraz z wiekiem płodu – precyzyjne datowanie zwiększa wiarygodność wyników.

Dlaczego to badanie jest ważne?

Głównym celem badania jest wczesna ocena ryzyka. Choć test nie daje pewnej diagnozy, jego wynik:

Pomaga zidentyfikować ciąże, które mogą wymagać dalszych badań diagnostycznych (np. amniopunkcji, biopsji kosmówki)
Może przynieść spokój w przypadku niskiego ryzyka
Pomaga lekarzom i rodzicom zaplanować dalsze działania w przypadku ryzyka nieprawidłowości

Wczesne wykrycie potencjalnych nieprawidłowości umożliwia skierowanie pacjentki do specjalistów, oferowanie poradnictwa genetycznego oraz wspieranie świadomych decyzji dotyczących dalszego przebiegu ciąży.

Co warto zapamiętać

Test potrójny i badanie zintegrowane to ważne elementy opieki prenatalnej, wykonywane między 15. a 20. tygodniem ciąży (z rozpoczęciem badania zintegrowanego już w 11. tygodniu). Umożliwiają one ocenę ryzyka wystąpienia u płodu określonych schorzeń genetycznych i wad wrodzonych. Choć nie są to badania diagnostyczne, stanowią pierwszy krok w procesie, którego celem jest zapewnienie jak najlepszego przebiegu ciąży i zdrowia matki i dziecka.

Bibliografia

Reynolds, T. (2010). The triple test as a screening technique for Down syndrome: reliability and relevance. International Journal of Women S Health, 83–83. https://doi.org/10.2147/ijwh.s8548
‌Wald, N. J., Watt, H. C., & Hackshaw, A. K. (1999). Integrated Screening for Down’s Syndrome Based on Tests Performed during the First and Second Trimesters. New England Journal of Medicine, 341(7), 461–467. https://doi.org/10.1056/nejm199908123410701
‌Reynolds, T. (2010). The triple test as a screening technique for Down syndrome: reliability and relevance. International Journal of Women S Health, 83–83. https://doi.org/10.2147/ijwh.s8548
‌Gordon, S., Umandap, C., & Langaker, M. D. (2023, January 16). Prenatal Genetic Screening. Nih.gov; StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557702/