Tydzień 30: Wzrost mózgu – ostatni etap rozwoju układu nerwowego

• Aplikacja Ciążowa
• Artykuły

Intensywny rozwój mózgu

Tydzień 30 rozpoczyna najbardziej intensywny etap wzrostu mózgu w całej ciąży. W ciągu najbliższych 10 tygodni mózg Twojego dziecka znacznie zwiększy rozmiar i złożoność. Powierzchnia mózgu staje się coraz bardziej pofałdowana – kora mózgowa przyjmuje swój dojrzały, warstwowy kształt.

Mózg nie tylko produkuje nowe neurony, ale przede wszystkim łączy je w sieci, które będą podstawą przyszłego uczenia się, pamięci i rozumowania. To właśnie dlatego ostatnie tygodnie ciąży są tak ważne dla optymalnego rozwoju neurologicznego.

Rozwój kory mózgowej

Kora mózgowa – czyli tzw. „szara substancja” – odpowiedzialna za myślenie, język i analizę, zaczyna tworzyć swoje charakterystyczne warstwy. Każda z nich odpowiada za inne funkcje, np. odbieranie dźwięków, obrazów czy sterowanie ruchem.

Powierzchnia mózgu zwiększa się dzięki tworzeniu bruzd (sulci) i zakrętów (gyri). To pozwala „upchnąć” więcej tkanki mózgowej w czaszce i stworzyć infrastrukturę do skomplikowanych funkcji poznawczych.

Przyspieszenie mielinizacji

Proces mielinizacji – czyli otaczania włókien nerwowych osłonką tłuszczową, która przyspiesza przekazywanie sygnałów – nabiera tempa. Najpierw mielinizowane są obszary odpowiedzialne za ruch, później te związane z funkcjami poznawczymi.

Mielinizacja trwa przez całe dzieciństwo i młodość, ale jej fundamenty powstają właśnie teraz.

Podstawy pamięci i uczenia się

Hipokamp i inne struktury odpowiedzialne za pamięć rozwijają się intensywnie. Choć dziecko nie będzie miało świadomych wspomnień z okresu płodowego, ścieżki pamięciowe są już obecne. Badania pokazują, że dzieci mogą rozpoznawać dźwięki (np. głos mamy, muzykę), które słyszały jeszcze w macicy – to dowód na ich zdolność do wczesnego uczenia się.

Integracja zmysłów

Wszystkie pięć zmysłów działa i zaczyna się ze sobą łączyć. Twoje dziecko potrafi:

• widzieć światło i cienie
• słyszeć i rozpoznawać głosy
• smakować aromaty płynu owodniowego
• czuć dotyk i nacisk
• wąchać – choć zapach zadziała dopiero po pierwszym oddechu

To przygotowanie do intensywnego świata bodźców po urodzeniu.

Dojrzewające cykle snu

Cykle snu i czuwania stają się bardziej dojrzałe – obejmują zarówno sen REM (marzenia senne), jak i sen głęboki (non-REM). W REM tworzą się połączenia i przetwarzane są informacje, a sen głęboki wspiera regenerację.

Twoje ciało w odpowiedzi na rozwój mózgu dziecka

Możesz zauważyć:

• Większy apetyt – organizm potrzebuje energii do rozwoju mózgu
• Silniejsze ruchy dziecka – coraz lepsza kontrola nerwowa
• Trudności z koncentracją (tzw. „mózg ciążowy”)
• Większe zapotrzebowanie na odpoczynek

Przepis: Wzmacniający mózg pudding z chia i jagodami

Składniki:

• 1/4 szklanki nasion chia
• 1 szklanka mleka migdałowego
• 2 łyżki syropu klonowego
• 1/2 łyżeczki ekstraktu z wanilii
• 1/2 szklanki świeżych jagód
• 2 łyżki posiekanych orzechów włoskich
• 1 łyżka wiórków kokosowych
• szczypta cynamonu

Sposób przygotowania:

1. Wymieszaj chia, mleko, syrop i wanilię
2. Wstaw na co najmniej 4 godziny lub na noc
3. Przed podaniem wymieszaj i udekoruj jagodami, orzechami i kokosem

Kwasy omega-3 i antyoksydanty wspierają rozwój mózgu.

Źródła:

1. Tau, G.Z., et al. (2010). “Normal development of brain circuits”
2. Rakic, P. (2009). “Evolution of the neocortex: a perspective from developmental biology”
3. Deoni, S.C., et al. (2011). “Mapping infant brain myelination with magnetic resonance imaging”
4. Lickliter, R. (2011). “The integrated development of sensory organization”