Tydzień 5: Tworzenie się cewy nerwowej

• Aplikacja Ciążowa
• Artykuły

Najważniejszy tydzień dla rozwoju mózgu

Piąty tydzień ciąży to jeden z kluczowych momentów w rozwoju Twojego dziecka. Choć dopiero oswajasz się z myślą o ciąży, w Twoim ciele zachodzą przełomowe procesy. Właśnie teraz rozpoczyna się formowanie cewy nerwowej – struktury, z której powstaną mózg i rdzeń kręgowy.

Czym jest cewa nerwowa?

Cewa nerwowa to coś w rodzaju pierwszego projektu architektonicznego Twojego dziecka. Początkowo jest to płaska płytka komórek – tzw. płytka nerwowa – która stopniowo zawija się i zamyka, tworząc rurkę. Z przodu powstanie mózg, a z pozostałej części – rdzeń kręgowy¹. Proces ten jest niezwykle precyzyjny i zachodzi etapami w ciągu zaledwie kilku dni.

Co ciekawe, cewa zamyka się jednocześnie w kilku miejscach – przypomina to zapinanie kurtki od środka w kilku kierunkach. Pierwsze zamknięcie następuje w okolicy przyszłej szyi, około 22–23 dnia ciąży².

Rola kwasu foliowego

To właśnie dlatego lekarze tak bardzo podkreślają znaczenie suplementacji kwasu foliowego przed i w pierwszych tygodniach ciąży. Foliany (czyli naturalna forma) oraz syntetyczny kwas foliowy są kluczowe dla prawidłowego podziału komórek i syntezy DNA. W czasie formowania cewy nerwowej tempo podziału komórek jest niezwykle intensywne – a odpowiedni poziom folianów pozwala, by proces przebiegał prawidłowo³.

Badania pokazują, że przyjmowanie 400–800 mcg kwasu foliowego dziennie przed zapłodnieniem i we wczesnej ciąży zmniejsza ryzyko wad cewy nerwowej nawet o 70%⁴. Dlatego suplementację warto rozpocząć na miesiąc przed planowaną ciążą.

Co jeszcze dzieje się w tym tygodniu?

Oprócz cewy nerwowej, rozwija się również wiele innych struktur. Zaczyna bić serce, choć na razie przypomina ono prostą rurkę. Pojawiają się zawiązki kończyn – malutkie pączki, z których rozwiną się ręce i nogi. Tworzą się też podstawy dla ważnych organów wewnętrznych. Twoje dziecko ma teraz wielkość ziarenka sezamu – niewielkie, ale już niesamowicie złożone.

Rozwija się również łożysko – powstają specjalistyczne naczynia krwionośne, które będą odpowiadać za transport tlenu i składników odżywczych z Twojego organizmu do dziecka.

Co możesz odczuwać?

Wiele kobiet właśnie teraz zaczyna zauważać pierwsze wyraźne objawy ciąży:

• mdłości (niekoniecznie tylko rano),
• silne zmęczenie,
• tkliwość i powiększenie piersi,
• wrażliwość na zapachy,
• huśtawki nastrojów.

Objawy te są związane z gwałtownym wzrostem poziomu hCG i progesteronu. Choć bywają uciążliwe, to znak, że hormony działają prawidłowo i wspierają rozwój ciąży.

Dlaczego warto iść do lekarza?

Tydzień 5 to świetny moment na umówienie pierwszej wizyty prenatalnej. Dzięki niej lekarz może:

• potwierdzić ciążę i określić termin porodu,
• zebrać wywiad medyczny i sprawdzić leki, które przyjmujesz,
• doradzić w kwestii stylu życia i suplementów,
• odpowiedzieć na wszystkie Twoje pytania i wątpliwości.

Uważaj na czynniki środowiskowe

W tym etapie rozwoju Twoje dziecko jest wyjątkowo wrażliwe na wpływy zewnętrzne. Unikaj:

• alkoholu i palenia (również biernego),
• niepotrzebnych leków,
• niektórych ziół i suplementów – skonsultuj się z lekarzem,
• kontaktu z toksynami i chemikaliami.

Przepis: Miska dla mózgu – Łosoś z quinoa i awokado

Składniki:

• 120 g filetu z dzikiego łososia
• 1 szklanka ugotowanej komosy ryżowej
• 1 szklanka brokułów na parze
• 1/2 awokado, pokrojone
• 2 łyżki pestek dyni
• 1 łyżka oliwy z oliwek
• 1 łyżeczka soku z cytryny
• szczypta soli morskiej

Sposób przygotowania:

Łososia dopraw solą i usmaż na oliwie (3–4 minuty z każdej strony). Ułóż wszystkie składniki w misce, polej sokiem z cytryny i posyp pestkami dyni. To bomba folianów, kwasów omega-3 i białka.

Myśląc o przyszłości

W tym tygodniu powstają fundamenty układu nerwowego Twojego dziecka – to niezwykle ważny etap. Prawidłowe uformowanie cewy nerwowej to podstawa dla dalszego rozwoju mózgu i rdzenia kręgowego. Choć nie masz na wszystko wpływu, zdrowa dieta, suplementacja i regularne wizyty kontrolne dają dziecku najlepszy możliwy start.

Źródła:

1. Sadler, T.W. (2019). Langman’s Medical Embryology
2. Copp, A.J., et al. (2013). The genetic basis of mammalian neurulation
3. Greenberg, J.A., et al. (2011). Folic acid supplementation and pregnancy
4. De-Regil, L.M., et al. (2015). Effects and safety of periconceptional oral folate supplementation
5. Brent, R.L., et al. (2011). Environmental causes of human congenital malformations