Tydzień 29: Przekaz przeciwciał – budowanie odporności

• Aplikacja Ciążowa
• Artykuły

Ochrona odpornością matki

Tydzień 29 to początek jednego z najbardziej niezwykłych mechanizmów ochronnych ciąży – przekazywania przeciwciał od matki do dziecka. Poprzez łożysko Twój układ odpornościowy dzieli się z rozwijającym się dzieckiem swoją „wiedzą immunologiczną”, zapewniając mu ochronę w pierwszych, najbardziej wrażliwych miesiącach życia¹.

Ten proces przypomina wręczenie dziecku tymczasowego paszportu odporności, zawierającego ochronę przed chorobami, które przeszłaś lub przeciw którym zostałaś zaszczepiona. Przeciwciała te zapewnią Twojemu dziecku odporność na około 6–12 miesięcy po narodzinach, aż jego własny układ odpornościowy dojrzeje.

Jak działa przekaz przeciwciał

Specjalne białka transportujące w łożysku aktywnie przenoszą przeciwciała klasy IgG z Twojego krwiobiegu do krwiobiegu dziecka². To nie jest proces bierny – łożysko selekcjonuje i koncentruje te przeciwciała, które będą najbardziej przydatne.

Przenoszone przeciwciała obejmują ochronę przed:

• odrą, świnką, różyczką (jeśli byłaś szczepiona MMR)
• grypą (zwłaszcza jeśli zaszczepiłaś się w ciąży)
• krztuścem (po szczepieniu Tdap)
• COVID-19 (jeśli byłaś zaszczepiona lub przechorowałaś)
• wieloma innymi infekcjami

Znaczenie szczepień w ciąży

To właśnie dlatego zaleca się niektóre szczepienia w czasie ciąży. Szczepienie Tdap (przeciw tężcowi, błonicy i krztuścowi) rekomendowane jest między 27. a 36. tygodniem ciąży – wtedy przekaz przeciwciał jest najbardziej efektywny. Szczepienie przeciw grypie z kolei chroni zarówno mamę, jak i noworodka, który sam nie może jeszcze otrzymać szczepienia.

Rozwój układu odpornościowego dziecka

Podczas gdy Twoje przeciwciała chronią dziecko, jego własny układ odpornościowy również dojrzewa. Grasica, śledziona i szpik kostny produkują komórki odpornościowe – T-limfocyty i B-limfocyty – które będą odpowiedzialne za reakcje immunologiczne po narodzinach. Jednak cały system jest wciąż niedojrzały, dlatego Twoje przeciwciała są dla dziecka tak ważne.

Dalszy rozwój mózgu

Mózg dziecka rozwija się w zawrotnym tempie – wzrasta stopień mielinizacji włókien nerwowych. Aktywność mózgu staje się coraz bardziej złożona, a fale mózgowe wykazują wyraźne cykle snu i czuwania. Obwód głowy zwiększa się, aby pomieścić rosnący mózg.

Etap wzrostu fizycznego

Dziecko waży już około 1,2 kg i mierzy około 26 cm (od czubka głowy do pośladków). Gromadzenie tłuszczu trwa, a wygląd dziecka staje się coraz bardziej zbliżony do wyglądu noworodka: skóra mniej pomarszczona, rysy bardziej zaokrąglone.

Przepis: Wzmacniająca odporność sałatka z komosy i cytrusów

Składniki:

• 1 szklanka ugotowanej komosy ryżowej (quinoa), ostudzonej
• 1 pomarańcza, obrana i podzielona na cząstki
• 1/2 grejpfruta, obrana i podzielona
• 1/4 szklanki pestek granatu
• 2 łyżki pestek dyni
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• 1 łyżka miodu
• 1 łyżka soku z limonki
• 1/4 szklanki świeżej mięty, posiekanej
• sól i pieprz do smaku

Sposób przygotowania:

1. Połącz quinoa, cytrusy i pestki granatu
2. Wymieszaj oliwę, miód i sok z limonki
3. Skrop sałatkę dressingiem i dodaj miętę
4. Posyp pestkami dyni przed podaniem

Witamina C i antyoksydanty wspierają odporność.

Źródła:

1. Palmeira, P., et al. (2012). “IgG placental transfer in healthy and pathological pregnancies”
2. Simister, N.E. (2003). “Placental transport of immunoglobulin G”
3. CDC. (2020). “Updated recommendations for use of tetanus toxoid during pregnancy”
4. Kostović, I., et al. (2011). “The development of cerebral connections during the first 20-45 weeks”