Tydzień 34: Surfaktant w płucach – przygotowanie do oddychania

• Aplikacja Ciążowa
• Artykuły

Szczyt produkcji surfaktantu

W tym tygodniu dochodzi do kluczowego momentu w rozwoju płuc – produkcja surfaktantu osiąga poziom, który znacząco zwiększa szanse dziecka na samodzielny oddech po porodzie. Surfaktant to mieszanina lipidów i białek, która zmniejsza napięcie powierzchniowe w pęcherzykach płucnych – bez niej pęcherzyki zapadałyby się przy każdym wydechu.

To dlatego każdy dodatkowy tydzień w macicy zwiększa bezpieczeństwo wcześniaka.

Nauka oddychania

Surfaktant produkowany jest przez pneumocyty typu II, które dojrzewają przez całą ciążę, ale największy wzrost następuje właśnie teraz.

Jego skład zawiera:

• fosfolipidy (głównie dipalmitoilofosfatydylocholina)
• białka SP-A, SP-B, SP-C, SP-D
• cholesterol, enzymy i czynniki ochronne

Dojrzewanie architektury płuc

Poza surfaktantem, płuca rozwijają:

• cieńsze ścianki pęcherzyków
• większą liczbę naczyń włosowatych
• oskrzela i oskrzeliki z dojrzałą błoną śluzową

Zwiększa się powierzchnia wymiany gazowej – kluczowa dla życia po porodzie.

Intensywna praktyka oddechowa

Ruchy oddechowe dziecka stają się bardziej rytmiczne i regularne⁷. Pomagają one:

• wzmacniać przeponę i mięśnie oddechowe
• rozwinąć objętość płuc
• „przepompowywać” płyn owodniowy przez drogi oddechowe
• kształtować mózgowe ośrodki oddechowe

Czasem te ruchy można odczuć jako rytmiczne drgania – przypominają czkawkę!

Dojrzewanie ośrodków oddechowych

Pieniek mózgu rozwija zdolność do:

• inicjowania każdego wdechu
• kontrolowania rytmu oddychania
• reagowania na poziom tlenu i dwutlenku węgla
• integrowania oddychania z innymi funkcjami (np. połykaniem)

To jeden z najważniejszych układów, który musi zadziałać natychmiast po narodzinach.

Twoje ciało w tym czasie

Możesz odczuwać:

• większą duszność (macica naciska na przeponę)
• trudności ze snem
• mocniejsze skurcze Braxtona-Hicksa
• niepokój związany ze zbliżającym się porodem

Przepis: Złote mleko z kurkumą wspierające układ oddechowy

Składniki:

• 1 szklanka mleka roślinnego
• 1 łyżeczka kurkumy
• 1/2 łyżeczki cynamonu
• 1/4 łyżeczki imbiru
• szczypta pieprzu czarnego
• 1 łyżka miodu
• 1 łyżeczka oleju kokosowego

Sposób przygotowania:

1. Podgrzej mleko z przyprawami
2. Gotuj 2–3 minuty, stale mieszając
3. Zdejmij z ognia, dodaj miód i olej
4. Przecedź (opcjonalnie) i pij na ciepło

Kurkumina i imbir mogą wspierać układ oddechowy i redukować stan zapalny.

Źródła:

1. Jobe, A.H., et al. (2001). “Pulmonary surfactant therapy”
2. Whitsett, J.A., et al. (2015). “Respiratory epithelial cell development and surfactant metabolism”
3. Harding, R., et al. (2000). “The role of fetal movements in lung growth”